trampbusko@gmail.com

strona główna podziemna trasa turystyczna

Sandomierz

Podziemna Trasa Turystyczna

Przez dawny Sandomierz - miasto królewskie przebiegały ważne szlaki handlowe: lądowe prowadzące na Ruś i Węgry oraz szlak wodny Wisłą z Krakowa przez Sandomierz, Toruń do Gdańska. Sandomierz posiadał liczne przywileje handlowe - w tym bezwzględne prawo składu, co umożliwiało kupcom sandomierskim przechwycenie pośrednictwa w handlu. Do prowadzenia handlu na wielką skalę niezbędne były odpowiednie magazyny do przechowywania towarów. Wykorzystując położenie miasta na lessowej skarpie pozbawionej płytkich wód gruntowych drążono w miękkim lessie piwnice pod kamienicami. Piwnice te obudowywano cegłą lub rzadziej kamieniem dla wzmocnienia sklepienia i scian. Piwnice drążone były conajmniej od poł. XIV wieku przez trzy następne stulecia, aż do polowy XVII wieku. Po "potopie szwedzkim" (1655-1657) ograbione i zniszczone przez Szwedów miasto zaczęło podupadać, a od I rozbioru Polski znalazło się nad granicą z zaborem austriackim. Handel zaczął w Sandomierzu powoli zamierać i wielkie kompleksy piwnic nie były nikomu potrzebne. Zubożali właściciele kamienic nie mieli już tak dużych środków finansowych, aby te kompleksy piwnic utrzymać w odpowiednim stanie technicznym. Powoli więc zaczęly ulegać degradacji technicznej i stały się przyczyną katastrof budowlanych w Sandomierzu.

Wejście do Podziemnej Trasy Turystycznej. Tzw. "sgraffito" przedstawiajace legendarną bohaterkę miasta - Halinę Krępiankę wprowadzającą Tatarów do lochów. Podstęp Haliny, która poświęciła życie uratował miasto podczas trzeciego najazdu Tatarów w 1287 roku .

Komnata Haliny Krępianki. Halina Krępianka była córką Piotra z Krępy, dowódcy grodu podczas drugiego najazdu mongolskiego na przełomie lat 1259/1260, który zginął z rąk najeźdźców. Gdy w 1287 roku miasto zostało po raz trzeci zaatakowane przez Tatarów, Halina staciła męża, rycerza Jana herbu Pilawa, który zginął walkach w obronie miasta. Miasto było oblężone a los jego był niepewny. Halina postanowiła je uratować a jednocześnie dokonać krwawej zemsty na wrogu. Udała się do obozu tatarskiego i udając, iż kieruje się chęcią zemsty na mieszkańcach zaproponowała dowodcom tatarskim, że zdradzi im tajne, podziemne przejście do miasta. Wprowadziła Tatarów do ślepego lochu, a wówczas mieszkańcy zasypali wejście. Zgineła razem z Tatarami, a jej męstwo i poświęcenie ocaliły miasto.

Sala Oleśnickich Tzw. "sgraffito" przedstawia drogę na targ.

Komora koszowa nazwana tak od rodzaju sklepienia.

Chodnik Leszka Czarnego.Chodnik nazwany imieniem Leszka Czarnego (1240 - 1288) - w latach 1279-1288, księcia sandomierskiego. Na ścianie sgraffita przedstawiające powiększone modele monet jakie byly w obiegu w czasach panowania Leszka Czarnego.

Komora Gotycka - pochodzi z XV wieku i jest jednym z nastarszych zachowanych pomieszczeń tego typu. W piwnicy tej zachowana jest oryginalna obudowa częściowa - dokonana tylko przy pomocy ceglanych łuków podtrzymujących ściany i sklepienie.

Sala Kazimierza Wielkiego pochodzi z poł. XIV wieku z czasów panowania króla. Piwnica ta jest najstarszym pomieszczeniem eksponowanym na trasie. Podczas prac zabezpieczających (w latach 1967-1977) piwnicę obudowano wewnątrz dodatkowym murem wzmacniającym, ale we wnękach wyeksponowano fragmenty pierwotnej obudowy

Komnata Pod Frontonem

Korytarz Straceńców - prowadzi do Komory Katowskiej

Komora Katowska.

Kamienne Schodki

Sala Kolebkowa - z zachowanym sklepieniem kolebkowym. W pomieszczeniu ekspozycja wyrobów z porcelany wyprodukowanych w Zakładach w Ćmielowie - jednej z najstarszych manufaktur porcelany w Polsce.

Chodnik Kuszników - na jego końcu znajduje sie niewielkie okienko - być może strzelnicze?

Chodnk Upadowy

Komora Znalezisk - miejsce ekspozycji wystaw archeologicznych.

Komnata z Portalem - z zachowanym okazałym gotyckim portalem z kamiennych ciosów

Komora Łukowa - oryginalną obudowę wzmocniono wtórnie przy pomocy łuków z gotyckiej cegły.

Ślepy Zaułek

Komnata Rycerska - na ścianie sgraffita przedstawiające rycerza konnego i pieszego.

Jarmarczna Buda.

Korytarz z Wnękami.

Sala Bobolów - na ścianie sgraffito przedstawiające scenę wysadzenia sandomierskiego zamku przez Szwedów w 1656 roku..

Korytarz Bakałarzy - sgraffito na ścianie przedstawia uczonych przy pracy.

Sala Kmieca - ze sgraffitem przedstawiającym prace polowe.

Korytarz Żakowski - ze sgraffitem przedstawiającym zabawy żaków .

Komora Flisów - na ścianie sgraffito przedstawiające flisaków spławiających Wisłą drewno..

Komora Flisów - na ścianie sgraffito przedstawiające dawnych rzemieślników.

Komora Kupiecka - ekspozycja składu soli.

Komora Kupiecka - ekspozycja składu wina.

Sala Pod Bursą - niewielka piwnica usytuowana pod tzw "Konwiktem Boboli", czyli pod kamienicą, którą Jakub Bobola podarował Jezuitom z przeznaczeniem na bursę dla młodzieży uczęszczającej do Collegium Gostomianum.

Chodnik Górniczy - wydrążony przez górników na głębokości 12 m. pod płytą rynku dla połączenia zespołów piwnic pod kamienicami z zespołem piwnic pod ratuszem.

Sala nazwana imieniem Rady Miejskie - dla upamiętnienia jej dzialalności. Na ścianach umieszczono dekoracje sgrafittowe przestawiające powiekszone modele pieczęci miejskich. Na scianie czołowej umieszczono cytat z dzieła Stanisława Sarnickiego (dzialacza i pisarza kalwińskiego) pt. Opisanie Polski (z 1585 r.) w którym autor opiewa piekno i uroki życia w Sandomierzu.